قلاویز ابزاری است که به وسیله آن می‌توان داخل سوراخ‌ها را دنده نمود. سوراخ ممكن است با مته كاري، سوراخ تراشي يا ريخته گري ايجاد شده باشد. می دانیم که یکی از روش های ساخت محصولی جدید ، اتصال و مونتاژ قطعات گوناگون به یکدیگر می باشد. از این ابزار در واقع،جهت دنده نمودن داخل استوانه یا به اصلاح مهره ها استفاده می شود. قلاویز دستی به عنوان ابزاری که با دست مورد استفاده قرار می گیرد. همان گونه که در بالا نیز گفته شد تفاوت قلاویز با حدیده در این است که. قلاویز برای رزوه کاری در داخل قطعات و حدیده برای رزوه کاری بیرون قطعات استفاده می شود. برای قلاویز کاری یک سوراخ با قطر مشخص بر روی قطعه ایجاد شده. سپس به صورت دستی یا ماشینی دنده های رزوه در آن سوراخ ایجاد می شوند. انواع قلاویز ها اغلب با دو، سه یا چهار شیار موجود هستند.
قلاویز دستی
قلاویز های دستی در سری های سه تایی ارائه می شوند. هر ست قلاویز دستی داری ۳ قلاویز در سایز های میلیمتر MM دنده معمولی می باشد. قلاویز دارای دندانه‌های مارپیچ با زاویه ۵۵ یا ۶۰ درجه است. چند شیار موازی با محور قلاویز برای هدایت براده پیش بینی شده است. اين قلاويز ها در واقع پيچ هايي هستند كه جهت ايجاد لبه تراش، چهار خياره در آن ها ايجاد شده است. استفاده از پیچ و مهره به صنعت یا ابعاد خاصی محدود نمی شود. دنباله های آن به شکل استوانه بلند است. در انتهای آن چهار گوش و یا دو طرف آن دارای زبانه می باشد. ساخت و تولید قلاویز اول به شکل مخروطی است. هر دو این وسیله باید بر اساس یک اصلوب ساخته شوند، که آن اصلوب را استاندارد جهانی تعیین می کند. رزوه ها به صورت مارپیچی داخل سوراخ تا پیچ مناسب داخل آن بسته شود.
انواع قلاویز های سه شیار مستحکم ترند، زیرا مواد بیشتری در شیار آن ها وجود دارد. قلاویز های دستی در سری های سه تایی ارائه می شوند. شامل قلاویز پیش رو، میان رو و پس رو است. قلاویز دستی یا قلاویز سه مرحله ای طی سه مرحله قلاویز کاری را انجام می دهد. چند دنده ابتدای قلاویز پیشرو مخروطی است و دنده‌های آخر آن کامل است. پيچ هاي روي قلاويز ممتد نیست. چرا که در امتداد طولي قلاويزها 3 یا 4 شيار به شکل فرم بوسيله ماشينهاي فرز تراشيده شده است. در نتیجه این محصولات را هم می توان دید.
قلاویز ماشینی
از قلاویز ماشینی برای بستن به ماشین مته یا ماشین تراش استفاده می‌شود. قلاویز ابزاریست از جنس فولاد تندبر و شبیه به پیچ که. روی بدنه آن به منظور تامین زاویه براده و همچنین زاویه گوه ، سه یا چهار شیار ایجاد شده است. فرآیند قلاویز کاری ماشینی برخلاف نوع دستی در یک مرحله انجام می شود. دلیل خنک کاری آرام، حفظ تعادل؛ آهنگ های خنک کاری بالاتر در عملیات حرارتی به کار رفته می شوند. انواع قلاویز های ماشینی دارای سری دوتایی و یا تکی است. قلاویز زدن معمولا با دست انجام می گیرد. ولی در کارهای تولیدی برای سرعت عمل بیشتر از دستگاه قلاویز گردان ماشینی استفاده می شود. دنباله قلاویزهای ماشینی بشکل استوانه بلند ساخته شده است. در این عمل که تنها در یک مرحله صورت می پذیرد ، ابزار آلاتی از جنس فولاد تندبر. وظیفه براده برداری روغن کاری در دل قطعه را بر عهده دارند.
این قلاویز دارای سری تکی و یا سری دوتایی می‌باشد. در هر دور که ابزار به طرف راست می چرخد نیم دور آن را به طرف چپ بگردانید. تا براده های جدا شده از بین لبه های برنده آزاد گردد. با استفاده از یک مته قلاویز که دنده های مخروطی بر روی سطح آن به وجود آمده است. رزوه زدن روی قطعه تکمیل می شود. دیاگرام فاز آهن در ۷۲۷ درجه سانتی گراد واکنشی انجام می شود. یکی از روش های رایج اتصال موقت، استفاده از پیچ ها می باشد. انواع قلاویز داخل سوراخ نسبت به سطح کار عمود باشد.
روش قلاويز كاري
نها جهت تولید انتهای تمیز و مرتب به انتهای سوراخ های کور یا سوراخ های بسیار عمیق استفاده می شود. انتهای این قلاویز چهار گوش می‌باشد و دو طرف آن داری زبانه است. بدین مفهوم که ظرافت قطعه کار و حساسیت آن و ارزشمند بودن قطعه کار که. در اینجا حتماً شرایط اعلام شده شماره یک نیز رعایت شود. فرآیند ماشینی معمولا بر روی دستگاه تراش انجام می شود. ساختار فولاد یوتکتویید پرلیت نامیده می شود. زیرا در بزرگ نمایی های پایین به صدف مروارید شباهت دارد. قلاویز پیش رو را از انتها که معمولاً بصورت چهار گوش است در دسته قلاویز جا زده. در تاسیسات حرارت مرکزی برای تغییر مسیر دادن لوله های فولادی و انشعاب گیری معمولا اتصالات پیچی به کار می‌برند. براي روش انواع قلاويز كاري ابتدا كار را به گيره روميزي محكم ببنديد. و همین طور سعي كنيد قطعه كار كاملا به صورت عمودي قرار گيرد.
این محصولات که عموماٌ دارای دسته ای بلند و انتهایی مربعی شکل می باشند. قلاویز در قطعه ماده، رزوه مارپیچ ایجاد می کند اما در حدیده روی قطعه نر این عملیات انجام می گیرد. استفاد از این قلاویز سبب بالا رفتن سرعت کار می گردد. باید قبل از قلاویز کاری از جداول استاندارد قطر مته جهت سوراخ کاری را پیدا کرد. در انواع قلاویز کاری ماشینی روش دیگری نیز وجود دارد که نیاز به مهارت تراشکار دارد. قطعه مورد نظر را داخل گیره، محکم ببندید. حدیده، قلاویز را باید پس از استفاده در جعبه یا جای مخصوص خود قرار داد.
انواع قلاویز BSW:
قلاویز گردان وسیله ای است که انتهای چهار گوش قلاویز داخل آن می شود. در اثر كوچك بودن قطر سوراخ براي قلاويز كاري. ممکن است قلاويز در كار گير كند و در اثر بي احتياطي بشكند. که با قرار گیری در دو گروه ساده و مارپیچ طراحی و ساخته می شوند. با در نظر گرفتن پیچ و مهره این تفاوت به وضوح روشن می شود. قلاویز جهت ایجاد رزوه در جداره داخلی مهره استفاده می شود اما حدیده جهت ایجاد رزوه روی سطح خارجی پیچ. قلاویز برای دنده کردن سطوح داخل استوانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. قلاویز دستی BSW تقریبا شبیه به محصول قلاویز دستی میلی متر است. قلاویز های دستی در سری های سه تایی ارائه می شوند. که شامل قلاویز پیش رو، میان رو و پس رو است. این مته ها از شماره 1 تا 3 هستند و هر کدام عمق معینی از دنده را ایجاد می کنند.
اندازه گیری در انواع قلاویز دستی میلی متر بر اساس میلیمتر است. ولی قلاویز دستی اینچی bsw همان طور که از نام آن مشخص است، به صورت اینچ اندازه گیری می شود. قلاویز گردان ثابت دارای سوراخ چهارگوش به اندازه انتهای چهار پهلوی ساق قلاویز می باشد. اين مقدار مخروط، عمل قرارگيري و شروع قلاويز را تسهیل می کند که بتدریج دندهها در داخل كار، شکل مي گيرند. قلاویز کاری دستی نیز تا حد زیادی به حصول اهداف مورد نظر ما ختم می گردد. قلاویز دستی میلیمتر و BSW هر دو به صورت دستی هستند. انواع قلاویز دو نوع است.
انواع قلاویز unf:
محصولات قلاویز دستی اینچی unf یکی از محصولات قلاویز دستی است که استفاده از ان به صورت دستی می باشد. فک متحرک به وسیله گرداندن یکی از دسته‌های قلاویز گردان به عقب و جلو می رود. براي شروع قلاويز كاري ابتدا قلاويز شماره 1 كه 5 یا 6 دندانه دارد. را در سر قلاويز به شکل مخروطي درآورده و نيز سر قلاويز كه بصورت پخ مي باشد. با حساسیت بیشتر کار و در جایی که به عنوان مثال. جان انسان در گرو عمل کرد مطلوب پیچ و مهره می باشد. ترتیب استفاده از قلاویز دستی مهم است. در قلاویز سه تایی به ترتیب می بایست از قلاویز اول رو یا پیشرو. و سپس وسط رو یا میان رو و در نهایت، قلاویز آخر رو یا پس رو استفاه نمود. جنس محصول قلاویز دستی unf از بهترین نوع الیاژ فولاد ساخته شده است. در حدیده سطح خارجی پیچ رزوه ایجاد می‌شود.
اعمال نیروی زیاد باعث شکستن ابزار ، خراب شدن قطعه کار و ناصاف شدن دنده ها می شود. در این نوع از رزوه زدن از یک ابزار به نام دسته. انواع قلاویز برای هدایت مته به داخل سوراخ ها استفاده می شود. برای سوراخهای راه به در دو قلاویز پیش رو و میان رو کافی هستند. نوع خشن تراش این محصول از انواع HSS و HSSE و HSSCo می باشد. ابتدا باید قلاویز را با کمی فشار در سوراخ چرخاند تا دنده‌های اولیه بریده شود. انواع قلاویز پس رو داراي پخ بوده. دندانههاي داخل كار را بصورت كامل تغییر دهد.
انواع قلاویز UNC:
جنس محصول قلاویز دستی UNC از فولاد بسیار محکم و با دوام ساخته شده است. در قلاویز کاری سوراخهای بن بست باید فوق العاده دقت کرد. که عمق سوراخ از طول قسمتی که باید دنده شود زیاد تر باشد. قلاويزهاي ديگري نيز در صنعت استفاده زیادی دارند. قلاویز کاری که به نحوی مشابه داخلی پیچ تراشی می باشد. روغن مخصوص قلاویز کاری در هنگام دنده کردن قطعات فولادی نباید فراموش شود. قلاویز نسبت به قلاویز دستی از کاربردی بیشتری برخوردار می باشد. برای دنده کردن قطعات آلومنیومی زدن نفت بهتر است. دسته قلاویز انواعی دارد که بسته به محل سوراخ از هر کدام استفاده می شود. قلاویز های دستی در سری های سه تایی ارائه می شوند که شامل قلاویز پیش رو، میان رو و پس رو است. محصولات قلاویز UNC یکی از محصولاتی باشد که مصرف آن به صورت تخصصی است. سوراخ معمولا تمام عمق سوراخ دنده می شود.
سایز بندی محصول قلاویز UNC در تمامی ابعاد و سایز ها می باشد. برای رزوه دار کردن سوراخ های کور از هر سه قلاویز این مجموعه استفاده می شود. درصد براده برداری از مته قلاویز پیش رو تا پس رو به ترتیب برابر %50، %30 و %20 است. باید قبل از قلاویز کاری از جداول استاندارد قطر مته جهت سوراخ کاری را پیدا کرد. در قلاویزهای دستی زدن سوراخ‌ها در سه مرحله انجام می‌شود. همان طور که گفتیم محصول قلاویز UNC که یکی از پر کاربرد ترین محصولات است. براده‌ها طرف دیگر سوراخ می‌شود احتمالا شکستن انواع قلاویز کمتر است.
نکات مهم در انواع قلاویز کاری
حدیده و قلاویز را باید جدا از ابزارهای دیگر قرار داد چون لبه‌های تیز و برنده آن ممکن است. در اثر تماس با ابزارهای دیگر کند شود یا بشکند. در حین انواع قلاويز كاري، باید فلزات آهني و غير آهني و يا انواع فولاد، روغن كاري شوند. انواع قلاویز ماشینی به عنوان محصولاتی که بر روی ماشین تراش یا مته سوار می شوند. توجه داشته باشید که دنده کاری قطعات چدن و برنج در ابعاد کوچک، به روغن کاری نیاز ندارد. قلاویزها دارای شیارهای مختلفی هستند. در هر دور که ابزار به طرف راست می چرخد. نیم دور آن را به طرف چپ بگردانید تا براده های جدا شده از بین لبه های برنده آزاد گردد. معمولا برای قلاویز کاری قطعات ریز که. فضای محدود و کم برای چرخاندن دست و آچار در آن ها وجود دارد، به کار می رود. قطعه مورد نظر خود را داخل گیره، محکم ببندید.
حدیده و قلاویز را باید پس از استفاده در جعبه یا جای مخصوص خود قرار داد. قلاویز پیش رو را از انتها که معمولاً بصورت چهار گوش است در دسته قلاویز جا زده. بعد از بستن كار بطور صحيح در داخل گيره قلاويز شماره 1 را انتخاب كرده. عمل قلاویز کاری را بنا به باری که به آن داده می شود انجام می دهد. از اعمال فشار زیاد در هنگام استفاده از ابزار خودداری کنید چرا که سبب شکسته شدن آن و همچنین قطعه کار و دنده ها می گردد. استفاد از انواع قلاویز سبب بالا رفتن سرعت کار می‌گردد.
جمع بندی انواع قلاویز
قلاویز ابزاری است که به وسیله آن می‌توان داخل سوراخ‌ها را دنده نمود. عموما به منظور ایجاد سوراخ هاي كوچك، انواع قلاويز هاي يك پارچه کاربرد دارند. از این ابزار در واقع، انواع قلاویز جهت دنده نمودن داخل استوانه به اصلاح مهره ها استفاده می شود. کاربرد این دو وسیله در صنعت بسیار زیاد می باشد. با حرکت ابزاری به نام مته قلاویز درون سوراخ قطعه شیارهای رزوه مطابق شکل زیر به وجود می آیند.
مشاهده انواع محصولات تراشکاری از طریق لینک لوازم تراشکاری
