حدیده کاری یکی از اصلی ترین کاری است که در کارگاه ها با لوازم تراشکاری انجام میشود. حدیده کاری بسیار پر کاربرد است و می شود گفت. تقریبا هیچ دستگاهی وجود ندارد که در آن حدیده کاری انجام نشده باشد. اما شاید این سوال برایتان پیش آید که در حدیده کاری چه کاری انجام می دهد. باید بگوییم در این مقاله و در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. همچنین افزون بر این موضوع قصد داریم در این مقاله به انواع مختلف حدیده نیز بپردازیم. طرز کار انواع حدیده و روش حدیده کاری نیز مورد دیگری است که در این مقاله به آن می پردازیم. حدیده ابزاری است برای رزوه کردن است. لازم به توضیح است که حدیده کاری برای رزوه کردن داخل قطعات مورد استفاده قرار می گیرد. حدیده نام وسیله ماشینی یا یک ابزار دستی است که به کمک آن از سطوح میله ای براده برداری می کنند.
جنس حدیده
اولین موردی که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم جنس حدیده است. باید بگوییم این محصول را با چند نوع آلیاژ مختلف تولید می کنند. هر کدام از این جنس ها دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند. از این رو کاربرد های گوناگون و مختلفی نیز دارند. از جمله این جنس ها می شود به فولادی ، آلومینیومی ، برنج ، چدن ، مس ، استیل و… اشاره کرد. حدیده را برای حدیده کاری با مواردی که نام بردیم می توان ساخت. همچنین حدیده از نظر مقیاس نیز با هم متفاوت است. چرا که این محصول را به دو صورت اینچی یا متریک می سازند. همان طور که پیش از این نیز گفتیم هر کدام از این آلیاژها خواص و کاربرد خود را دارند. افزون بر این به تبع شیوه نگهداری آن ها نیز با هم متفاوت است. که لازم است این مورد توجه کاربران قرار گیرد.
به طور مثال اگر دنده ها از قطعات فولادی ساخته شده باشند مطلوب تر است. در این صورت اگر روغن به ابزار زده شود. عملیات براده برداری بهتر انجام می شود و روند کار بهتر پیش می رود. اما روغن برای سایر جنس ها مناسب نیست و شاید کار را دچار اختلال کند. و حتی امکان دارد به حدیده آسیب برساند. به طور مثال برای شیارهای آلومینومی ، نفت اثر مناسب تری بر روی دنده ها دارد. همچنین برای آلیاژ های برنج یا چدن نیازی به روغن کاری و… نیست. در حدیده کاری لازم است به این نکات دقت شود.
انواع حدیده کاری
همان طور که می دانید حدیده انواع مختلفی دارند که حدیده کاری با آن ها انجام می شود. این محصول در دو نوع در بازار وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند. اولین نوع حدیده ماشینی است. این نوع حدیدع نیمه اتومات است که حدیده کاری با آن انجام می شود. نوع دیگر نیز حدیده دستی است که به وسیله آن حدیده کاری انجام می شود. لازم به توضیح است که به آن جغجغه ای نیز می گویند. نوع حدیده دستی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول اگر از جنس قطعات فولادی باشد از فولاد کم کربن یا استیل 306 و 304 ساخته می شود. حدیده ها معمولا به گونه ای ساخته می شوند که دندانه هایش تیز باشند. به همین خاطر به آن ها تندبر یا فولاد پر کن نیز می گویند. به هر حال از این دستگاه برای حدیده کاری استفاده می شود.
لازم به توضیح است که این محصول در دو نوع درزدار و بدون درز تولید می شود. در مورد حدیده درز دار باید بگوییم که منظور از حدیده درزدار این است که. در امتداد شیار ها یک شکاف داشته باشد. لازم به توضیح است که به آن شکاف درز می گویند. از حدیده درز دار برای حدیده کاری استفاده می شود. باید بگوییم که قطر نوع درزدار از 0.1 تا 0.3 میلی متر است. از ویژگی حدیده درز دار این است که قابلیت تغییر نیز دارد. حدیده بدون درز هیچ شکافی ندارد و با قطر های ثابت تولید می شود.
مطلب پیشنهادی: حدیده چیست؟
حدیده یک پارچه و چند پارچه
حدیده کاری با دو نوع حدیده یک پارچه و چند پارچه انجام می شود. در این بخش از مقاله به بررسی این دو نوع حدیده خواهیم پرداخت. در این باره باید توضیح دهیم که تفاوت این دو نوع حدیده در نوع عملکرد پیچ ها است. به این صورت که اگر پیچ برای فقط با قطر های مشخص و معین به کار برده شود. در این حالت برای حدیده کاری از حدیده یک پارچه استفاده می شود. همچنین باید بدانید که این نوع حدیده در دو نوع گرد و شش گوش است. از حدیده گرد بیشتر برای حدیده کاری و تولید قطعه جدید استفاده می شود. اما در مقابل حدیده شش گوش بیشتر برای ترمیم مورد استفاده قرار می گیرد. حدیده چند پارچه اصولا در پیچ ها یی که بزرگ تر باشند مورد استفاده قرار می گیرند. برای این موارد و برای حدیده کاری از این نوع حدیده استفاده می شود.
چرا که با توجه به ویژگی ها حدیده حجم براده های آهن بیشتر است. از این رو نمی توان آن ها را با یک مرتبه براده برداری به صورت کامل انجام داد. از این جهت است که از این نوع حدیده برای حدیده کاری استفاده می شود. چرا که در این شرایط نمی شود از قلاویز یک پارچه برای حدیده کاری استفاده کرد. در نتیجه در چند مرحله به آرامی پارچه ها را به هم نزدیک می کنند. تا دندانه ها در کنار هم کامل شوند و عمل براده برداری صورت بگیرد. حدیده کاری به این صورت انجام می شود.
اجزا مختلف حدیده
در این بخش از مقاله قصد داریم اجزای مختلف حدیده را بررسی کنیم. در حدیده کاری تمام اجزای حدیده لازم است کنار هم کار کنند تا نتیجه مطلوب حاصل شود. لازم به توضیح است که این وسیله از 5 قسمت اصلی تشکیل شده است. در ادامه مقاله به بررسی هر یک از این اجزا می پردازیم. همچنین ویژگی های هر کدام را بیان می کنیم. قسمت اول بدنه آن است که قسمت اصلی حدیده است. سایز اجزای حدیده برای حدیده کاری بر روی حدیده قرار می گیرد. همان طور که گفتیم شکل و فرم دندانه های رزوه بر روی آن قرار گرفته است. در کنار بدنه حدیده برای حدیده کاری اجزای دیگری نیز وارد عمل می شوند. قسمت دوم سوراخ های محیط است که از اجزای حدیده محصوب می شود. لازم به توضیح است که سوراخ های محیط برای محکم تر شدن حدیده بر روی دسته حدیده قرار می گیرد.
قسمت دیگر که مورد بررسی قرار می دهیم پیچ تنظیم حدیده است. این جز از حدیده قسمت سوم حدیده است که برای حدیده کار مورد استفاده است. لازم به توضیح است که پیچ تنظیم برای تنظیم میزان و عمق دندانه ها نسبت به سطح میله مورد استفاده قرار می گیرد. در قسمت چهارم این وسیله با دندانه هایی رو به رو هستیم که عمل براده برداری از سطح فلز را انجام می دهند. در واقع حدیده کاری با این قطعه امکان پذیر می شود. در نهایت نیز قسمت پنجم دسته است که این جز محل قرار گیری حدیده می باشد.
مطلب پیشنهادی: قلاویز ارزان
حدیده ثابت
در این بخش از مقاله قصد داریم به معرفی و ببرسی حدیده ثابت بپردازیم. این نوع حدیده با توجه به ویژگی هایی که دارد در کاربرد ها خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به این باید بگوییم که همیشه برای قطعات کوچک، باید از این حدیده استفاده کرد. این محدودیت در نوع حدیده کاری به دلیل نوع حدیده وجود دارد. با توجه به این ویژگی ها برای حدیده کار قطعاتبزرگ نمی شود از حدیده ثابت استفاده کرد. این نوع حدیده دارای عیوب و ضعف هایی است که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم. اولین مورد این است که این نـوع حدیده را نمی توان تیـز کرد. لذا بعد از کند شدن باید به طور کلی دور انداخته شود. که این مورد از نظر هزینه های تولید و مهم تر از آن از نظر زیست محیطی ضعف محصوب می شود. حدیده کاری با حدیده ثابت انجام شود.
همان طور که گفتیم با حدیده ثابت می شود قطعات کوچک را حدیده کاری کرد. در واقع قطر قطعاتی که با حدیده ثابت حدیده کاری می شود نباید بیشتر از 2 اینچ باشد. اما علت این موضع چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که برای حدیده کردن قطعـات بزرگتر از دو اینچ. با حدیـده ثابت به نیروی نسـبتا زیادی لازم نیاز خواهیم داشت. که این می تواند با عث خرابی حدیده شود و اصحلاک آن را بالا می برد. به همین دلیل است که این محدودیت قطر حدیده های ثابت دستی از یک دوم اینچ تجاوز نخواهد کرد.
مطلب پیشنهادی: آموزش حدیده زدن
جمع بندی حدیده کاری:
همان طور که گفتیم با حدیده ثابت می شود قطعات کوچک را حدیده کاری کرد. در واقع قطر قطعاتی که با حدیده ثابت حدیده کاری می شود نباید بیشتر از 2 اینچ باشد. اما علت این موضع چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که برای حدیده کردن قطعـات بزرگتر از دو اینچ. با حدیـده ثابت به نیروی نسـبتا زیادی لازم نیاز خواهیم داشت. که این می تواند با عث خرابی حدیده شود و اصحلاک آن را بالا می برد. به همین دلیل است که این محدودیت قطر حدیده های ثابت دستی از یک دوم اینچ تجاوز نخواهد کرد.
