قلاویز و حدیده ابزاری برای تراشیدن دنده های پیچ است. از این ابزار در واقع،جهت دنده نمودن داخل استوانه یا به اصلاح مهره ها استفاده می شود. قلاویز و حدیده ابزاری برای تراش دنده‌های پیچ بر روی موادی مانند فلز، چوب و پلاستیک هستند. علاوه بر این در فعالیت‌های کارگاهی و جزئی‌تر نیز قلاویز و حدیده از ابزارهای پرکاربرد به حساب می‌آیند. قلاویز یک ابزار کوچک و مقاوم است که به صورت دستی مورد استفاده قرار می گیرد. ابزار قلاویز و حدیده در صنایع خودروسازی، تعمیرات ماشین آلات و ناوگان حمل ونقل. سازه ها و مصنوعات فلزی، سازه های صنعتی و … استفاده می شود. قلاویز ابزاری که به منظور ايجاد رزوه داخلي استفاده می شود که .در آن یک سوراخ با قطر كمي بيشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. قلاویز برای چوب دستی، یکی از انواع قلاویز است که در دسته های سه تایی عرضه می شود.
قلاویز دستی برای چوب
قلاویز برای دنده کردن داخل مهره ها به کار می رود. ترتیب استفاده از قلاویز دستی مهم است. قلاویز را می توان به پیچی تشبیه کرد که. در روی بدنه آن به منظور تامین زاویه براده و هم چنین زاویه گوه سه یا چهر شیارایجاد شده است. قلاویز های دستی در انتهای خود دارای یک قسمت چهار گوش می باشند. اعمال فشار و نیروی زیاد به حدیده و قلاویز در زمان کار موجب خراب شدن و شکستن آن می شود. قلاویز می تواند در نوع دستی یا ماشینی استفاده شود. قلاويز هاي دستي از يك سري 3 تایي تشكيل شده كه. قلاويز اولي به صورت مخروط ساخته شده و براي شروع كار مورد استفاده قرار می گیرد. قلاویز پیش رو، قلاویز میان رو و قلاویز پس رو سه نوع قلاویز دستی هستند. تراشیدن با قلاویز را قلاویز کاری و عمل تراشیدن دنده های پیچ با حدیده را رزوه کاری میگویند.
تفاوت اصلی این دو وسیله این است که قلاویز جهت دنده‌کردن داخل استوانه ها استفاده می گردد. در هر دور که ابزار به طرف راست می چرخد نیم دور آن را به طرف چپ بگردانید. تا براده های جدا شده از بین لبه های برنده آزاد گردد. این کار باعث می شود که. نیروی وارد شده برای براده برداری در هر کدام از قلاویز ها کمتر شود و در نتیجه رزوه‌کاری بهتر انجام شود. قلاویز برای چوب با سایر قلاویز ها تفاوت خاصی ندارد. اما مطمئنا قلاویز دستی با قلاویز ماشینی تفاوت هایی دارد. قلاویز های دستی گفته می شود.
مشاهده محصولات قلاویز دستی
قلاویز ماشینی برای چوب
این نوع قلاویز ها دارای سري دوتایي و يا تكي است. براي بستن به ماشين تراش يا ماشين مته مورد استفاده قرار می گیرند. قلاویز های ماشینی دارای شیار های مستقیم و مارپیچ هستند که. عمل رزوه دار کردن سوراخ ها را تنها در یک مرحله انجام می دهند. قلاویز را می توان به پیچی تشبیه کرد که در روی بدنه آن به منظور تامین زاویه براده. هم چنین زاویه گوه سه یا چهر شیار ایجاد شده است. قلاویز های ماشینی معمولا به صورت تکی یا سری دوتایی ساخته می شوند. قلاویزها روی بدنه دارای شیار هایی روی بدنه برای براده برداری یا روغن کاری می باشد. دنباله قلاویزهای ماشینی به شکل استوانه بلند ساخته شده. در انتهاي آن ها چهار گوش و يا دو طرف آن داراي زبانه است. برای قلاویز برای چوب، قلاویز ماشینی نیز کاربرد دارد. قلاویز ماشینی برای بر روی سه نظام مته نصب می شود.
قلاویز در قطعه ماده، رزوه مارپیچ ایجاد می کند اما در حدیده روی قطعه نر این عملیات انجام می گیرد. در موقع دنده کردن قطعات فولادی بهتر است روغن مخصوص قلاویز کاری استفاده شود. نوع ماشینی بر خلاف قلاویز دستی تمام مراحل قلاویز کاری در یک مرحله و با یک قلاویز انجام می شود. قلاویز در سوراخ ایجاد شده قرار داده می شود، نیم دور چرخانه می شود. قلاويز های مخصوص مهره تراش به شکل تكي ساخته است. براي تراش پيچ هاي داخلي كوتاه كه سوراخ آن ها راه بدر است. برای قلاویز برای چوب نیز این موارد صادق است.
مشاهده محصولات: قلاویز ماشینی
قلاويز چپ تراش
گاهی نیاز است پيچ و مهره، چپ گرد ساخته شود. قلاویز ماشینی به شکل استوانه ای بلند است که دو طرف آن دارای زبانه است. حدیده در واقع دو پارچه قابل تنظیم از دو نیمه جدا از هم ساخته شده است. با در نظر گرفتن پیچ و مهره این تفاوت به وضوح روشن می شود. قلاویز جهت ایجاد رزوه در جداره داخلی مهره استفاده می شود. قلاویز های پیشرو و میان رو بخشی از تراش را انجام می دهند و قلاویز پس رو کار را تمام می کند. دستگاه قلاویز زنی به وسیلۀ ماشین مته شامل دنباله مخروطی شکل است. اگر این نوع پيچ مهره به وسيله حديده و قلاويز ساخته شوند، باید از حديده چپ گرد استفاده گردد. برای رزوه دار کردن قطعات فولادی، بهتر است در ابتدا ابزار خود را روغن کاری کنید. ترتیب استفاده از قلاویز دستی مهم است. در قلاویز سه تایی به ترتیب انجام شود.
برای روش قلاویز کاری در ابتدا کار را به گیرۀ نصب شده بر روی میزی محکم ببندید. کار را کاملاً به صورت عمودی قرار دهید. از قلاویز و حدیده در ماشین کاری استفاده می شوند. دندانه ها و اندازه پيچ در هر دو يكي است و اختلاف آن ها در جهت شروع پيچش می باشد. قلاویز چپ تراش در قلاویز برای چوب کاربرد چندانی ندارد. همین طور روغن کاری نیز در چنین مورد انجام نمی شود. از این ابزار در فلز، چوب و پلاستیک استفاده می کنند. باید بگوییم که سوراخ آن ها راه به در است، استفاده می شود.
مطلب پیشنهادی: انواع قلاویز
نکات مهم در هنگام قلاویز کاری روی چوب
در قلاویز کاری برای چوب لازم است به نکاتی توجه شود که به آن ها شاره می کنیم. باید قلاویز را هر چند وقت یک بار در جهت خلاف حرکت بچرخانید. برای آن که بعد از مدتی قلاویز کاری، قلاویزها نشکنند. قلاويز در اثر كار مداوم ممكن است كند شده و به سادگي دچار صدمه شود. قلاویز ها روی بدنه دارای شیارهایی روی بدنه برای براده برداری یا روغن کاری می باشد. وجود زبانه در سر این قلاویز، منجر به هم مرکز شدن سطح دندانه های قلاویز و سوراخ می شود. قلاویز در قطعه ماده، رزوه مارپیچ ایجاد می کند اما در حدیده روی قطعه نر این عملیات انجام می گیرد. برای رزوه دار کردن قطعات آلومینیومی، استفاده از نفت به جای روغن گزینه ی بهتری خواهد بود. البته همان طور که گفتیم در قلاویز برای چوب استفاده از روانکار ها نیاز نیست. که البته این نکته مورد توجه است.
در زمان تيز كردن قلاويز، دقت شود كه لبه دندانه به طور كامل تيز شود. برای ایجاد دو سوراخ در امتداد هم که مرکز دندانه ها در یک راستا قرار داشته باشند. از این نوع قلاویز استفاده می شود. از اعمال فشار زیاد در هنگام استفاده از ابزار خود داری کنید. چرا که سبب شکسته شدن آن و همچنین قطعه کار و دنده ها می گردد. در هنگام استفاده از قلاویزهای دستی، حتما آن ها را به ترتیبی که گفته شد به کار ببرید. لازم به توضیح است برای دنده کردن قطعات فولادی بهتر است روغن به ابزار زده شود.
قلاویز برای چوب بیشتر شبیه به سی ان سی عمل می کند. تفاوت های ویژه ای با قلاویز های مناسب فلز دارد. از این رو باید گفت قلاویز برای چوب متفاوت از آن است.
